ΣΑΜΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΣΤΟ ΝΑΖΚΑ ΤΟΥ ΠΕΡΟΥ

      Η μαγεία και ο Σαμανισμός αποτελούν ένα από τα πρώτα στάδια θρησκευτικών τελετουργιών στις πρωτόγονες κοινότητες, αποτελώντας την αρχαιότερη μορφή όλων των μυστηριακών πρακτικών διεύρυνσης της συνειδητότητας, που επιτυγχάνονταν υπό τους ήχους τύμπανων αλλά και την χρήση παραισθησιογόνων φυτών.
      Η λέξη «σαμάν» χρησιμοποιείται ως γενικός όρος που χαρακτηρίζει τους ιερείς μάγους των πρωτόγονων φυλών.
Σύμφωνα με τους ανθρωπολόγους, ο Σαμανισμός κατατάσσεται στα θρησκευτικά και τα σχετικά με τη μαγεία φαινόμενα, όπου ο ιερέας Σαμάνος αποτελεί σημαντικό και ιερό μέλος της φυλής, είναι μάντης, μάγος, θεραπευτής, αλλά και ο μεγάλος «εξουσιαστής της έκστασης».
       Κατά τις Σαμανιστικές τελετές ο σαμάνος πέφτει σε «έκσταση» (1) αποχωριζόμενος από το σώμα του, ελευθερώνοντας την ψυχή του, και ενεργοποιώντας το «εσωτερικό του μάτι» για να συναντήσει πνεύματα προγονών αλλά και τους Θεούς, τόσο στον Ουρανό όσο και στον κάτω κόσμο. Σε αυτή την «καταληπτική κατάσταση» ο σαμάνος αποκτά υπερφυσικές δυνάμεις, όπως πυροβασία, τρύπημα μελών του σώματος δίχως αιμορραγία κ.λ.π.
      Ο Σαμάνος συχνά ταυτίζεται με ένα ιερό ζώο-οδηγητή του, του οποίου τις ιδιότητες αποκτά, με συναρπαστικότερη όλων «το μαγικό πέταγμα», η αιώρηση του πνεύματος συνήθως μέσα από το τοτέμ ενός πτηνού. Σύμφωνα με την σαμανιστική παράδοση κάποτε όλοι οι άνθρωποι είχαν την ικανότατα να πετούν, οι θεοί όμως λόγω της ανηθικότητας των ανθρώπων τους το απαγόρεψαν.
      Οι αυτόχθονες Ινδιάνοι της Αμερικής επιδίωκαν την κορύφωση της έκστασης διαμέσω μίας διαδικασίας που ονόμαζαν «αναζήτηση οράματος».
      Μετά από μεγάλη περίοδο προετοιμασίας και εξαγνισμού στην «καλύβα του ιδρώτα», ο δόκιμος έμενε μόνος σε ένα βουνό για τέσσερα μερόνυχτα δίχως τροφή και νερό. Κατά την διάρκεια των ημερών αυτών, ο σαμάνος καθόταν μέσα σε ένα μαγικό κύκλο που τον προστάτευε από τα πονηρά πνεύματα, και αναζητούσε το μυστικιστικό του όραμα, ψάλλοντας προσευχές και ιερά τραγούδια.
      Μία άλλη πρακτική μυστηριακών σαμανιστικών τελετών στους αυτόχθονες της Αμερικής, ήταν ο χορός του ήλιου για τέσσερα μερόνυκτα, όπου ο δόκιμος χόρευε εκστατικά γύρω από το δένδρο του Ήλιου, έχοντας τρυπήσει το στέρνο του με ένα αιχμηρό κομμάτι από κλαδί κερασιάς. Ο σαμάνος Μάυρη Άλκη αναφέρει σχετικά με τις εμπειρίες από τα οράματα του:
      «Η γαλήνη έρχεται στην ψυχή του ανθρώπου όταν συνειδητοποιήσει την συγγένεια του, την ενότητα του με το Σύμπαν και τις δυνάμεις του. Όταν συνειδητοποιήσει ότι στο κέντρο του σύμπαντος κατοικεί το Γουανάν Τάνκα, και ότι αυτό το κέντρο βρίσκετε στην πραγματικότητα παντού. Βρίσκεται στον καθένα μας» (2)
      Οι αρχαίοι Έλληνες ήρθαν σε επαφή με τους σαμάνες μάγους διάμεσο των αποικιών στη Σκυθια, τον Βορρά και την χώρα των Υπερβόρειων πατρίδα του Απόλλωνα. Ο πιο διάσημος Έλληνας Σαμάνος ήταν ο Άβαρης ο οποίος έφτασε από τον βορρά πάνω σ' ένα βέλος. Λέγεται ότι μπορούσε να ζει δίχως τροφή για πολύ μεγάλα χρονικά διαστήματα, εξαφάνισε λοιμούς, πρόβλεψε σεισμούς, και δίδαξε τη λατρεία του υπερβόρειου Απόλλωνα.
Ο Αρισταίος ο Προκονήσιος εμφανιζόταν ταυτόχρονα σε πολλά μέρη και τόπους απομακρυσμένους ο ένας από τον άλλον, συνοδεύοντας συχνά με την μορφή κόρακα τον Απόλλωνα.
     
Ο Ερμότιμος ο Κλαζομενών είχε τη δύναμη να εγκαταλείπει το σώμα του για πολλά χρόνια, προβλέποντας τα μελλούμενα.
      Ο Επιμενίδης από την Κνωσό, ζούσε αποκλειστικά με μια παρασκευή λαχανικών που συνήθιζε να αποθηκεύει, στην οπλή ενός βοδιού. Σε μια περίπτωση λέγεται πως εισήλθε σε μια σπηλιά, από την οποία εξήλθε μετά από 57 χρόνια, ενώ οι Αθηναίοι τον κάλεσαν για τον καθαρμό της πόλης από το κυλωνιο Άγος. Λέγεται επίσης πως μετά το θάνατό του το κορμί του να σκεπάστηκε με δερματοστιξία.
      Η ιερή μανία που καταλάμβανε τις Μαινάδες κατά την τέλεση των Διονυσιακών τελετών υπό των ξέφρενο ήχο κυμβάλων, περιείχε κοινά στοιχεία με τις σαμανιστικές τελετές, ενώ και ο Ορφέας δίδαξε τρόπους μέσω της μουσικής για τον κατευνασμό της οργής των Θεών τον εξαγνισμό και την θεραπεία των ασθενειών.
      Πρακτικές «εξωσωματικής εμπειρίας», φαίνεται ότι ήταν μια συνηθισμένη πρακτική ακόμη και στα κλασσικά χρόνια της αρχαίας Ελλάδος, λάμβαναν χώρα δε και κατά την διάρκεια των τέλεσης των μυστήριων.
      Ο Πλούταρχος αναφέρει την εξωσωματική εμπειρία που είχε ο Τίμαρχος στο Τροφώνιο Άνδρο. Αυτός που κατέβαινε στο υπόγειο άδυτο έμπαινε ξαπλώνοντας ανάσκελα βάζοντας πρώτα τα δυο ποδιά για να βγει μετά από ώρες η μέρες με τον ίδιο τρόπο.
Στην περίπτωση του Τίμαρχου ο Πλούταρχος αναφέρει πως ο Τίμαρχος έμεινε 36 ώρες προσευχόμενος στο υπόγειο σκοτάδι, ακούγοντας ήχους, και νοιώθοντας τελικά να βγαίνει η ψυχή του από το κεφάλι ανεβαίνοντας προς τον Ουρανό, βλέποντας από ψηλά την Γη και τους σφαιρικούς πλανήτες.
      Κάτι αντίστοιχο περιγράφει και ο Πλάτωνας όταν αναφέρει πως αν δει κάποιος από ψηλά την Γη θα διαπιστώσει ότι μοιάζει σαν τις σφαίρες που έχουν φτιαχτεί από 12 χρωματιστά είδη δέρματος. Αλλά και στο Συμπόσιο αναφέρεται πως ο Σωκράτης στην εκστρατεία της Ποτίδαιας έμεινε ακίνητος στο κρύο διαλογιζωμενος για 24 ώρες.
Υπό το πρίσμα των Σαμανιστικων τελετουργιών και εκστατικών καταστάσεων, οι ανθρωπολόγοι ερμηνεύουν και τα σχήματα της κοιλάδας Νάζκα στο Νοτιοδυτικό Περού. Τα σχέδια αυτά που απεικονίζουν ζώα φτιάχτηκαν ανάμεσα στο 200 π.Χ. και στο 600 μ.Χ.
Το περίεργο που εξάπτει την φαντασία πολλών, μιλώντας για εξωγήινους, είναι πως τα σχήματα αυτά δεν φαίνονται από το έδαφος αλλά μόνο από αρκετό ύψος πάνω από το έδαφος.
      Τα σχήματα όμως φαίνεται πως φτιάχτηκαν χρησιμοποιώντας προσχέδια σε κλίμακα, μιας και υπολείμματά τους βρέθηκαν κοντά στα μεγάλα.
     Εκτός απ' τα διάσημα τεράστια χαραγμένα στο έδαφος σχέδια ζώων και πουλιών, υπάρχουν επίσης και πολλές ευθείες παραλληλισμένες με αστρονομικές κατευθύνσεις δημιουργώντας ένα τεράστιο αστρονομικό βιβλίο.
      Σύμφωνα με την μαθηματικό Maria Reich που μελέτησε τις γραμμές και τα σχέδια επί σχεδόν 40 χρόνια, θα μπορούσαν να λειτουργούν ως εργαλείο για εύρεση ισημεριών και ηλιοστασίων δίνοντας σημαντικές πληροφορίες σε ένα αγροτικό ημερολόγιο.
Τι όμως συμβόλιζαν τα σχήματα των ζωών;
      Όπως ήδη αναφέρθηκε οι σαμάνοι συνήθιζαν «το μαγικό πέταγμα» τα εκστατικά ταξίδια αποχωριζωμενοι από το σώμα τους μέσα από το ιερό ζώο-οδηγητή τους που συνήθως ήταν ενός πτηνού, για να συναντήσουν τα πνεύματα των προγονών και των Θεών.
      Είναι λοιπόν πολύ πιθανό τα σχήματα αυτά να αποτελούν «οδηγούς από ψηλά κατά το ταξίδι τους» για τους σαμάνους, αφού ανθρωπολογικά έχει καταγράφει, από σύγχρονους ανθρωπολόγους η ικανότητα αυτή των σαμάνων όντως να «ίπτανται πνευματικώς» και να παρατηρούν τον κόσμο από ψηλά.
      Το κάθε ζώο πρόσφερε ιδιαίτερες ικανότητες στον σαμάνο, και δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί από τους ιθαγενείς πληθυσμούς είχαν ονόματα ζωών που απέδιδαν τα χαρακτηριστικά του χαρακτήρα του ανθρώπου σε σχέση με το ζώο-οδηγητή.

ΤΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΣΤΟ ΝΑΖΚΑ

1. φάλαινα δολοφόνος
2. φτερό
3. κόνδορας
4. πτηνό
5. ζώο
6. σπείρα
7. σαύρα
8. δένδρο
9. χέρια
10. σπείρα
11. αράχνη
12. λουλούδι
13. σκύλος
14. άνθρωπος
15. τρίγωνο
16. φάλαινα
17. τραπεζοειδές σχήμα
18.αστερι
19. πελεκάνος
20. πτηνό
21. τραπεζοειδές σχήμα
22. κολιμπρι
23. τραπεζοειδές σχήμα
24. πίθηκος

Ας εξετάσουμε κάποια από τα ζώα, τι συμβολίζουν, αλλά και ποιες δυνάμεις ενεργοποιούν:

· Αράχνη, δημιουργικότητα, μοίρα-πεπρωμενο

· Αρκούδα, δύναμη, προστασία, ενεργοποίηση του υποσυνείδητου.

· Γεράκι, δύναμη της όρασης, διορατικόητα.

· Πελαργός γέννηση, τηλεπάθεια.

· Πελεκάνος, αισιοδοξία, αυτοπεποίθηση.

· Σαύρα, αντίληψη, διακριτικότητα

· Φάλαινα - δημιουργία.

· Σκύλος, προστασία, πίστη, φιλία

· Κολίμπρι ευτυχία, χαρά της ζωής

· Κοράκι, ο φύλακας της τελετουργικής μαγείας, ο νόμος της φύσης.

· Γερανός, μακροβιότητα, δημιουργία μέσω συγκέντρωσης

· Άλογο, ταξίδια, δύναμη, ελευθερία.

· Αετός, ελευθερία πνεύματος, δημιουργία, θεραπεία, δύναμη, διαφώτιση του πνεύματος.

Ο σαμανισμός παραμένει ακόμη ζωντανός σε απομακρυσμένες και πρωτόγονες κοινωνίες, με πιο γνωστούς τους Αβοριγίνες της Αυστραλίας και τους ιθαγενείς των πλέον απομακρυσμένων περιοχών του Αμαζονίου.

Πλωτίνος
Χλέτσος Βασίλης 12-6-2004

σημ 1 ΈΚΣΤΑΣΗ (εκ- στασις- εκτός εαυτού). Έκτακτη ψυχική κατάσταση κατά την οποία το άτομο, αποκομμένο από το εξωτερικό περιβάλλον, βιώνει την εμπειρία του Θείου., είτε αυθόρμητα είτε διαμέσω κατάλληλες ψυχικής προετοιμασίας, με ποικίλα μέσα, χορό μουσική, διεγερτικά κ.λ.π.
σημ 2 ο πλήρης οδηγός του μυστικισμού σελ 34, εκδ Ενάλιος