ΕΡΜΗΣ Ο ΤΡΙΣΜΕΓΙΣΤΟΣ

Στα ομηρικά κείμενα, ο Ερμής, στον πλέον αρχαιότερο και προερχόμενο απ’ την Μυκηναϊκή προϊστορία, ελληνικό μύθο που υπάρχει, αποκαλύπτεται ότι: «ολίγο μετά την γέννησή του στη Κυλλήνη της Αρκαδίας, υπερπηδά το σπήλαιο που τον έφερε στο κόσμο η Μαία,( η μεγαλύτερη των Πλειάδων νυμφών, κόρη του Άτλαντα), και πηγαίνει στα βουνά της Πιερίας για να πάρει απ’ τον Απόλλωνα τις δαμάλεις.» Ένας παρόμοιος μύθος βρίσκεται και στην Ινδική θρησκεία, όπου στις Βέδες (Ιερή σειρά βιβλίων των Ινδών), το ποίμνιο με τις δαμάλεις του Ίνδρα, κλάπηκαν απ’ τον Βαλά. Ένας αυθεντικά μυστηριακός μύθος που έως τις ημέρες μας δεν έχει αποκαλυφθεί. Υποθέσεις πολλές, μα καμία όμως που να δείξει τον ακριβή ορισμό.

Το πρώτο επίθετο που συναντάμε εκείνα τα προϊστορικά χρόνια για τον Ερμή και στα πρώτα ομηρικά κείμενα (Ιλιάδα), είναι το: «Αργειφάντου», που σημαίνει τον εμφαίνοντα το λαμπρός φως (Άργος). Στους ομηρικούς ύμνους, παρουσιάζεται και σαν εφευρέτης του μουσικού οργάνου, της λύρας. Αξιοπρόσεκτο υπάρχει ακόμη, ότι ο Ερμής είναι εκείνος που σχετίζεται με την αρχή των θυσιών. Μάλιστα ο Όμηρος μας υμνεί: «Πως μπροστά στην αναμμένη φωτιά οδηγεί δύο δαμάλεις που τις ανατρέπει και τις σφάζει, διαχωρίζει και ψήνει τις σάρκες σε δώδεκα μερίδες προορισμένες για τους δώδεκα θεούς». Απ’ τους Μυκηναϊκούς χρόνους, θα πρέπει να λατρευόταν και σαν ψυχοπομπός κρατώντας χρυσή ράβδο και να υπαγόταν στις χθόνιες των μυστηρίων θεότητες. Ο Όμηρος πάλι μας λέει γι αυτό:

«Ερμής δε ψυχάς Κυλλήνιος εξεκαλείτο
Ανδρών μνηστήρων, έχε δε ράβδον χερσίν….
Ήϊσα αίψα δ’ ίκοντο κατ’ ασφοδελόν λειμώνα,
Ένθα τε ναίουσι ψυχαί, είδωλα καμόντων». (Ιλιά. Ε, 695)
Είναι σίγουρα μια μεγάλη μυστηριακή θεότητα για την προϊστορία και την ιστορία της αρχαίας Ελλάδας. Στα μυστήρια δε της Ελευσίνας και της Σαμοθράκης είναι ο εραστής της Περσεφόνης και της Εκάτης παράλληλα. Ο Ερμής συνοδεύει την Περσεφόνη καθώς εξέρχεται απ’ τον Άδη. Στην αρχαία Ελλάδα λατρεύετε και σαν «αγοραίος» γιατί απέδιδαν σε τούτον της εφευρέσεις των μέτρων, των σταθμών, των ζυγών και ότι αφορούσε γενικά το εμπόριο. Συνήθως οι κλασικοί καλλιτέχνες του μαρμάρου, τον παριστάνουν σε διάφορους τύπους με τον αμνό (κριάρι) ως αχώριστο σύντροφό του. Ο Ονάτας παριστά το άγαλμά του με τον αμνό στον ώμο. Μια απεικόνιση που αργότερα υιοθετήθηκε κι απ’ τους χριστιανούς για τον Ιησού. Ο Παυσανίας για το μυστηριακό χαρακτήρα του Ερμή γράφει: «Ορθά ων είχε τα αιδοία τ’αγάλματα του Ερμέω Αθηναίοι πρώτοι Ελλήνων μαθόντες παρά Πελασγών εποιήσαντο οι δε Πελασγοί ιρόν τινα λόγον αυτού έλεξαν, τα εν τοίσι εν Σαμοθράκη μυστηρίοισι δεδήλωται». (Β. 3, 4.) 

Και στα χρόνια, περίπου, της Αθηναϊκής δημοκρατίας οι φιλόσοφοι δειλά-δειλά, αρχίζουν να παρουσιάζουν σε κοινή πορείας ταύτισης Ερμή-Θωθ (Φιληβ. 23.) Έτσι οι δύο αυτές θεότητες παραμένουν έως τις ημέρες μας να είναι ταυτόσημες. Στα πρώτα όμως χριστιανικά χρόνια, εισήχθη απ’ την Kabalah (Ιερό κείμενο των Εβραίων), στην ίδια πνευματική ταυτότητα και τρίτο πρόσωπο απ’ τους νεοπλατωνικούς, το πρόσωπο του Αβραάμ, ή όπως κανονικά ονομάζετε: Ιμπραχήμ –φανερή βέβαια η παραφορά του ονόματος «Ερμής»-.

Η Kabalah αποκαλύπτει τις γενικές μυστηριακές, κοσμογονικές και φιλοσοφικές γραμμές του εβραϊκού θρησκευτικού πιστεύω που δεν ξεχωρίζει σε βασικά σημεία από εκείνη τη σοφία του Έλληνα Ερμή. Μια θρησκευτική αλήθεια που είναι ακόμα παρμένη απ’ το «σμαραγδένιο πίναξ». Ο Ιωάννης Στοβαίος, εργάστηκε πάρα πολύ με τον σμαραγδένιο πίνακα του Τρισμέγιστου, σε αποσπάσματα του τετράτομου βιβλίου του που είχε τον τίτλο «Ανθολογία», και που άφησε στο γιό του Σεπτίμιο έχει αναλύσει με τις γνώσεις της εποχής του το μεγαλύτερο μέρος της σοφίας του Ερμή. Εκεί βρίσκονται 17 κεφάλαια, τέσσερεις διάλογοι και είκοσι δύο διδαχές που πραγματεύονται την αρχαία  σοφία του σμαραγδένιου πίνακα. Μεταγενέστεροι κατά πολύ είναι «οι σμαράγδινοι πίνακες του Θωθ».

Όπου στις αρχές του περασμένου αιώνα ο Dr. A.S. Releigh, ένας εκ των πρώτων, τότε της Ερμητικής Αδελφότητας.  Έγραψε σειρές μαθημάτων εσωτερικής φιλοσοφίας προς χρήση των μαθητών του και έτσι δημιουργήθηκε το βιβλίο «ΟΙ ΣΜΑΡΑΓΔΙΝΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ ΤΟΥ ΘΩΘ». Οι σμαράγδινοι πίνακες και το βιβλίο αυτό, που δεν αναφέρει ιστορικές πηγές παρά ελάχιστα ονόματα, μπορεί να μην έχει σημαντική αξία για τον μελετητή της ιστορίας, ενώ αντίθετα όμως, διαθέτει μεγάλη έρευνα για τον μυστικιστή, των αναζητητή. Θα πρέπει εδώ να επισημάνω, ότι ο Dr. Releigh μπορεί να μην αποκαλύπτει ιστορικά στοιχεία, δηλαδή από πού άντλησε τις πληροφορίες του, μα ετούτο δεν σημαίνει πως είναι αναληθείς, διότι παλαιότερα από εκείνον η Έλενα Μλαβάτσκυ και ο Συρέ παρουσίασαν παρόμοιες αναφορές με Ατλάντιο τον Ερμή και σπρώχνοντας την ιστορικότητά του 35.000 χρόνια πίσω.

Για τον Ερμή τον Τρισμέγιστο ίσως να μην μάθουμε ποτέ όλη την αλήθεια, πέρα απ’ τον σωζόμενο χάρη του Ιωάννη Στοβαίου «σμαραγδένιο πίνακα». Έχουν περάσει σίγουρα χιλιάδες χρόνια που οι αληθινές  γνώσεις του κινιόντουσαν σε μυητικούς τόπους λατρείας και μέσα σε πλήρη μυστικότητα.

Πάρα πολλά τα κείμενα που έχουν γραφτεί, αλλά πια είναι η πραγματικότητα;
Στην εικοστή πρώτη διδαχή (Στοβαίος 1, 41, 11) διαβάζουμε:
Εδαφ. 1)Το προϋπάρχον ον υπερέχει από όλα τα όντα του σύμπαντος. Είναι το πρωταρχικό ον, χάρη στο οποίον η ουσιότητα η καθολική λεγόμενη νοείται ως κοινό κτήμα των όντως όντων και των όντων που νοούντε καθ’ εαυτόν. Τα ενάντια ως προς αυτά όντα που υπάρχουν και αυτά καθ’ εαυτά, είναι η φύση που είναι ουσία αισθητή και που περιέχει στο είναι της όλα τα αισθήματα. Ανάμεσα στα αισθήματα βρίσκονται οι νοηματικοί και οι αισθητοί θεοί, οι μεν μετέχοντες των νοητών όντων οι δε των δοξαστών που επικοινωνούν με τους νοηματικούς θεούς.
Εδαφ. 2.) Οι δοξασίες είναι εικόνες νοημάτων, όπως ο ήλιος είναι η εικόνα του επουράνιου θεού Δημιουργού. Και όπως ο δημιουργός δημιούργησε τα πάντα στο σύμπαν και ο ήλιος δημιουργεί τα ζώα, γεννά τα φυτά και πρυτανεύει στα πνευματικά στις πνοές.

Ήταν ένας παλαιότατος των Ελλήνων θεός και πολλά τα κύρια ονόματα του απ’ την πανάρχαια εποχή, Ερμείας, Ερμάος, Ερμάς, και, με τα πιο πολλά επίθετα απ’ όποιον άλλον θεό. Ταμίας των νεκρών, άγγελος κήρυκας θεών, μαθηματικός, λόγιος, πολύτροπος, δόλιος, έφηβος, εναγώνιος, κήρυξ, κάρτιστος και δεκάδες άλλα.  Η καθολική λατρεία του σε όλο των ελληνικό κόσμο δηλώνει καθαρά την αρχαιότατη, την προϋπάρχουσα και προϊστορική ελληνική προέλευση του θεού. Ο Ηρόδοτος μας αναφέρει την πελασγική καταγωγή του. Αντίθετα ο Όμηρος (περί τα 300 χρόνια προγενέστερος του Ηρόδοτου), με τα ποιητικά άσματα, που λογικά είναι οι αρχαιότερες αναφορές στη προϊστορία των Ελλήνων, κάνει σαφές την Μυκηναϊκή καταγωγή και προέλευση του Ερμή. Και οι δύο τους όμως, ιστορούν την γέννησή του στο σπήλαιο της Κυλλήνης με πρώτο έμβλημα το φαλλικό άγαλμα όπου τιμούσαν οι αρχαίοι εκεί. Το φαλλικό σύμβολο, (την αργότερα γνωστή στήλη του Ερμή), την είχαν στημένη στην αρχή των περισσότερων πανάρχαιων ελληνικών δρόμων, όπου τη συναντούμε και σε Αιγυπτιακούς αρχαίους δρόμους σαν ένδειξη καλοτυχίας.  Ο Θουκυδίδης γράφει: «Εις τας διαιρέσεις των οδών, και τας τριόδους των πόλεων υψούντο λίθινοι κίονες, εφ’ ων τρεις ή τέσσαρες κεφαλαί του Ερμού…απέλαυον δε μέγαν σεβασμόν.»
Ο φαλλός είναι προαιώνιο σύμβολο της γονιμότητας, απαντάτε στις αρχαίες φυσιολατρικές θρησκείες. Ορίζει βασικά την γεωργία και την κτηνοτροφία, κι είναι αυτά τα πρώτα ανταλλάξιμα προϊόντα που έκαναν οι άνθρωποι σαν σε μορφή εμπορείου, και λάτρεψαν τον Ερμή. Είναι μάλιστα ο Έλληνας θεός Ερμής που μεταδίδει τη φιλοσοφία, τη θεοσοφία, την τέχνη της μουσικής, τη τέχνη της γραφής, τη τέχνη του λόγου, την τέχνη του νόμου, την αγροτική παραγωγή, το εμπόριο. Είναι ο ερμηνευτής των πάντων ονείρων και υλικών καταστάσεων, γι αυτό και η λέξη ερμηνεία γεννάτε απ’ το όνομά του. Πριν τον 6ο αιώνα π.Χ. εμφανίζεται στις ανάγλυφες απεικονίσεις, στη ζωγραφική των αγγείων ως γενειοφόρος (πωγωνοφόρος), μετέπειτα παρουσιάζεται ως αγένειος νεανίας, καθώς στη κλασική Ελλάδα πρωτοπαρουσιάζεται η “πρώιμη” αλχημία (αλχημεία) στα φιλοσοφικά έργα.

Μεταξύ των έργων των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων περιλαμβανόταν πάντοτε και μία πραγματεία περί Αρχής Μίας ή της Θεογονίας. Ήταν μια προσπάθεια εξήγησης του κόσμου και κατανόησης της Αρχής Μίας, του αρχικού στοιχείου από το οποίο προέρχονται τα πάντα. Αυτή η Αρχή Μία έγινε Αρχημία και κατέληξε στον όρο Αλχημεία. Oι Έλληνες φιλόσοφοι ασχολήθηκαν με το θέμα από πολύ νωρίς – την άποψη των κλασικών χρόνων μας δίνει ο Πλάτων, ο παλαιότερος σχολιαστής των προσωκρατικών. Στον Φαίδωνα (96 κ.ε.) μας προσφέρει μια σύντομη, αλλά χρήσιμη επισκόπηση των φιλοσοφικών ανησυχιών του 5ου π.Χ. αιώνα, ενώ στον Τίμαιο μας παρέχει ένα πλήρες έργο αλχημίας.

Επί των χρόνων των Πτολεμαίων (σειρά δυναστείας Ελλήνων βασιλιάδων στην Αίγυπτο 305-30 π.Χ.), άκμασε κι η ελληνική μυστικιστική αυτή αλχημιστική φιλοσοφία, με πρώτον τον Ερμή-Θωθ. Στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία εισέρχεται πάλι μέσω της νεοπλατωνικής φιλοσοφίας αποκτώντας την αλλαγή του ονόματος σε sors Mercurii (Ερμού κλήρος) απ’ την παραφορά του «Μέρος Ερμή», δηλαδή, εκείνη την καλύτερη μερίδα που έκαναν σπονδή οι αρχαίοι Έλληνες στον Ερμή για την όποια απρόσμενη επιτυχία είχαν σε διάφορες φάσεις της ζωής τους, ειδικότερα στο εμπόριο.

Στη μυστικιστική φιλοσοφία (Ερμητισμός), συνεχιστής φαίνεται ο Ζώσιμος απ’ την Πανόπολη (350-420 μ.Χ.), οι Άραβες και έως τον Στέφανο (7ος αιώνας μ.Χ.). Οι μεγάλοι τούτοι αλχημιστές, του αφιερώνουν το μέγα έργο της λευκάνσεως, εκείνη την ύλη που αλλιώς λέγεται και υδράργυρος. Είναι άγνωστο στον σημερινό ιστορικό εάν μετεπήδησε η εσωτερική θεοσοφία των αρχαιότατων ελληνικών μυστηρίων στους Αλχημιστές και πότε ακριβώς έγινε τούτο. Γνωρίζουμε όμως, πως οι Αλχημιστές, μύστες απέδιδαν στο γιό του Κρόνου Ερμή, το σημαντικότερο φυλακτό τους που το ονόμαζαν «τέλεσμα του Ερμεία», που τους καθιστούσε με τον καιρό νοήμονες και ερμηνευτές της συναφούς με τη Ερμειακή φιλοσοφία, την επιστήμη της φύσεως. Εάν έπιναν εκ του ποτού που εμβάπτιζαν το τέλεσμα (γράφει ο Ιππόλυτος), θα αναγνώριζαν το μυστήριο όλων των μυστηρίων που ήταν η ιδιότητα του Ερμή σαν του υλικού δημιουργού και αυτή κρυβόταν στα αρχαία  Μυστήρια. Ο Ειρηναίος Φιλαλήθης ( είναι το ψευδώνυμο που χρησιμοποιεί ο George Starkey), ένας εκ των μεγαλυτέρων αλχημιστών του 17ου μ. Χ. αιώνα, και που εκδίδει σημαντικά αλχημιστικά βιβλία, μεταφέρει στην Αμερική τον Ερμητισμό. Είναι η μόνη χώρα που στην προϊστορία της δεν υπήρξε η μονοθεϊστική λατρεία στη θρησκεία των ιθαγενών. Δεν θα πρέπει να εισχωρήσουμε σε υποθέσεις (για το πότε η ήπειρος της Αμερικής χωρίστηκε, πότε η Ατλαντίδα βυθίστηκε, εάν και ποτέ υπήρχε, και γιατί δεν μετέφεραν τη μονοθεϊστική γνώση του παλαιότατου θεού Ερμή οι πρώτοι ιθαγενείς άποικοι), τούτο θα το κάνουν σίγουρα οι μελετητές του μέλλοντος, διότι τα σημερινά ιστορικά στοιχεία είναι σαφώς ανεπαρκή.

(Ο Ευγένιος Φιλαλήθης ή Thomas Vaughan.) Ευγένιος Φιλαλήθης είναι το ψευδώνυμο που χρησιμοποιεί, την ίδια περίπου εποχή με τον Ειρηναίο Φιλαλήθη, ο φιλόσοφος και αλχημιστής Thomas Vaughan, που μαζί με τον ποιητή αδελφό του ονομάστηκαν οι Πλατωνιστές του Κέιμπριτζ. Ο Ευγένιος Φιλαλήθης, μεταφράζει τα ροδοσταυρικά μανιφέστα στα Αγγλικά και συνεργάζεται με τους Samuel Hartlib και Sir Robert Moray. Είναι αυτοί που μετατρέπουν – με Βασιλική άδεια- το αλχημικό Αόρατο Κολέγιο στο πρώτο οίκο της σύγχρονης επιστήμης την Βασιλική Εταιρία του Λονδίνου. Τηρώντας πιστά την παράδοση της απόλυτης ανωνυμίας, οι ίδιοι συνέχισαν να συνεργάζονται, μακριά από τον κόσμο, και να εκδίδουν τα έργα τους με χαρακτηριστικά ψευδώνυμα, όπως το Κοσμοπολίτης ή φιλαλήθης. Μέχρι τις ημέρες μας υπάρχουν εσωτερικά μυστικιστικά τάγματα που στις μυητικές διαδικασίες έχουν ενεργοποιημένο το στάδιο της θεότητας του Ερμή.
Κεφάλαιο 12ο  Διδαχές του Ερμή προς τον Κέφαλο-Τατ (Στοβαίος «Ανθολογία»).

Εδαφ. 22) Τατ στον Ερμή:
-Στην ύλη είναι όλα αυτά πατέρα;
Ερμής στον Τατ-Κέφαλο:

-Όχι παιδί μου δεν είναι θεότης. Είναι απλώς ένας σωρός εάν δεν ενεργοποιηθεί. Κι αν ενεργοποιηθεί από ποιόν ενεργοποιείται;
Είπαμε ότι όλες οι ενέργειες είναι μέρη του Θεού. Από ποιόν ζωοποιούνται όλα τα ζώα; Από ποιόν αθανατίζεται το αθάνατο; Από ποιόν μεταβάλλεται το μεταβλητό; Η ύλη τη λες ή σώμα ή ουσία. Όλα αυτά είναι ενέργειες του Θεού. Και της μεν ύλης ενέργεια είναι να μεταβληθεί σε υλικότητα, των σωμάτων σε σωματότητα και της ουσίας σε ουσιότητα. Κι όλα αυτά και το παν είναι ο Θεός.

Εδαφ. 23) Στο σύμπαν δεν υπάρχει τίποτα που δεν ανήκει στο Θεό. Γύρω και έξω απ’ το Θεό δεν υπάρχει τίποτε, ούτε μέγεθος, ούτε τόπος, ούτε ποιότης, ούτε σχήμα, ούτε χρόνος, γιατί όλα αυτά βρίσκονται στο κόλπο του Θεού. Στο σύμπαν απλώνεται μόνο ο Θεός, κι όλα τα του σύμπαντος είναι δικά του. Αυτόν τον λόγο προσκύνα και λάτρεψε παιδί μου, Τατ.

«Τας κρυπτάς νομοθεσίας του Θεού παρ’ Ερμή μεθόντες, τεχνών και επιστημών απάντων εισηγηταί της ανθρωπότητος εγένοντο και νομοθέται».  (Στοβαίος 8.)
«Ο δε γε του διδασκάλου του ημετέρου λόγος εχύθη ανά πάσα την οικουμένην, πείθων Ελλήνων τε ομού και βαρβάρων κατά έθνος». (Στοβαίος 9.)
«Δύο μεν και τεσσαράκοντα Ερμή γεγόνασι Βίβλοι, ων τας μεν τριάκοντα εξ την πάσαν Αιγύπτου περιέχοντα φιλοσοφίαν εκμανθάνουσιν, τας δε λοιπάς εξ οι παστρόφοι ιατρικής ούσας. Και τα μεν Αιγυπτίων ως εν βραχαί φάνας τοιαύτα, Ινδών δε φιλοσοφίαν». (Στοβαίος 10.)

Ο Στοβαίος ιστορώντας τα επί του Ερμή μας λέει ότι: «Οι κρυμμένες διαχρονικές αξίες για τη ζωή διδάχτηκαν από εκείνον (τον Ερμή), όλες οι τέχνες και οι επιστήμες εισήχθηκαν και καθιερώθηκαν απ’ την ανθρωπότητα. Ο λόγος του Ερμή ξεχύθηκε και κάλυψε την οικουμένη, πείθοντας τους Έλληνες και όλα τα βάρβαρα έθνη. Σαράντα δύο είναι οι Ιεροί βίβλοι, οι τριάντα έξη βρίσκονται σε όλη την Αίγυπτο περιέχουν φιλοσοφία οι άλλοι έξη είναι οι παν τροφοί της ιατρικής. Όσα λοιπόν υπήρχαν επάνω στα ιερά σαράντα δύο βιβλία, φανερώθηκαν και στην Ινδών την φιλοσοφία». ( Στοβαίος 8-10.)
Ποιος ήταν όμως ο Ιωάννης ο Στοβαίος που έζησε στα 450 μετά Χριστού, και καταγόταν απ’ τους Στόβους της Μακεδονίας;

Η ιστορία κατέγραψε πως ήταν μελετητής της αρχαίας ελληνικής γραμματείας που κατείχε μέγα πλήθος φιλοσοφικών και θεοσοφικών έργων και που αιτία αυτών έγραψε την τετράτομη πραγματεία του <ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ> με τίτλο, <Εκλογαί — Αποφθέγματα — Υποθήκαι>, έτσι διασώθηκαν πολλά κείμενα αιώνων. Στο πρώτο βιβλίο υπάρχουν θέματα μεταφυσικής, φυσικής, στο δεύτερο θέματα γνωσιολογικά και ηθικά, στο τρίτο μόνο ηθικά και στο τέταρτο ποίκιλα θέματα. Παντού αναφέρετε σε ένα μόνο θεό Ερμή και μόνο αυτόν τον έλληνα που μεταφέρθηκαν οι διδαχές του για την θρησκεία, την φιλοσοφία, τις επιστήμες σε όλη την οικουμένη.

Ο Στοβαίος βασιζόμενος στην ελληνική γνώση, αναλύει την επιρροή που είχε τούτη σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο, Αίγυπτο, Βαβυλωνία, Ινδία, Βακτριανή, Κίνα και στον Εβραϊκό λαό, γράφει: «Οι φιλοσοφικές, θρησκευτικές και ιατρικές γνώσεις του Μωυσή ήσαν κι αυτές επιτεύγματα του Ερμή, τα στοιχεία των οποίων τα διδάχθηκε ο Μωυσής στην Αίγυπτο. Η δημιουργία του κόσμου όπως την διηγείται ο Μωυσής στην Εβραϊκή βίβλο στο κεφάλαιο της Γένεσης, είναι η κοσμογονία του θεού Ερμή των Ελλήνων.…τα ρητά των βιβλίων του Ερμή τα εδανείσθησαν κι’ ο Ορφέας και ο Μωυσής». (Στοβαίος 12.)

Θα σας παραθέσω μερικά εδάφια επιπλέων απ’ διάφορους αρχαίους ιστορικούς, για τον Ερμή.
Εδάφιο του Κικέρωνα υποδεικνύει το παλαιότατο θεό των Ελλήνων και τη χρήση αυτού στα Καβείρια : «Ερμάς, Κάδμον, Κάσμιλον, ένα των θεών Καβείρων, παρίστατο εν τοις μυστηρίοις της νήσου ταύτης ως εραστής της Περσεφόνης, τρίμορφος Εκάτη, προς ην διεφλέγετο να ενωθή. Εκ τούτου δε η στάσις αυτού. Όθεν ο ιθυφαλλικός Ερμής ηρμηνεύετο υπό των ιεροφαντών ως το άρρεν στοιχείον, η γόνιμος δύναμις, ο μετά πόθου επιζητών την ένωση μετά της Περσεφόνης, δια των τρειών βασιλείων της φύσεως, εφ ων άρχει Εκάτη, του θήλεος στοιχείου, ίνα συμπληρώση, εν τη φύσει το έργον της παραγωγής.» (Κικέρων, De nat. Deor., III, 22).
Σε εδάφιο του Παυσανία, διαβάζουμε: «Κριοφόρος τις Ερμάς εγγύς της Κόρης υπήρχεν παλαιότατα εν τω Καρνασίω δάσει εν Μεσσηνία, εν ω ετελούντο μυστήρια. Εξ ου ιδία Τανάγρα επίθετον Πρόμαχος.» (Παυσ.  Θ΄, 22, 2.)
Σε εδάφιο του Πλούταρχου, διαβάζουμε: «Εν Σάμω ετέλουν εορτή προς τιμή του θεού Ερμά Χαριδότου.» (Πλουτ. Ελλην. Ζητήμ. 55.)

Αναγνωρίζουμε λοιπόν, ότι η ακτινοβολία του Ερμή είναι τόση, ώστε κάλυψε με το φώς του Μονοθεϊσμού όλον το γνωστό τότε κόσμο. Μόνο οι λαοί στις αρχαίους ηπείρους , της Αμερικής κι Αυστραλίας, δεν μπόρεσαν να υιοθετήσουν τη φιλοσοφική, θεοσοφική αυτή αρχή, και ο λόγος είναι: οι μεγάλες θαλάσσιες αποστάσεις τους.

Κανένας δεν μπορεί με ακρίβεια να δώσει ακριβείς χρονολογίες έναρξης των παμπάλαιων ελληνικών μυστηρίων καθώς όσα ιστορούν τα περί του θεού Ερμή, χάνονται σε μεγάλο βάθος χρόνου. Το μόνο που έγινε με την βαθειά σοβαρή έρευνα των αλχημιστών μυστών, ήταν η αποκρυπτογράφηση της οικουμενικής επιρροής που είχε ο έλληνας θεός Ερμής. Έτσι, ιστορικός εξακριβώθηκε πως στη παράδοση των κινέζων αναφέρεται ως σύμβουλος της μεγάλης μητέρας βασίλισσας της Δύσης Βαγκ Μου, που διάδωσε εκεί τη θρησκεία του Μονοθεϊσμού με τον τίτλο Φου χι- θορ. Στα Ιαπωνικά κείμενα ο Ερμής επιζεί ως θεός Θορ. Οι Κάρες τον έλεγαν Ιμβράμο, το νησί της Ίμβρου έχει το όνομα του Ιμβράμου Ερμή (Από εδώ γεννήθηκε και το όνομα Αβραάμ, και που ο περιηγητής Ευσέβιος ερμηνεύοντας τις θεωρίες τις εβραϊκής Kabalah, γράφει: «…πρώτος κατελθών ο Αβραάμ εις Αίγυπτον, αριθμητικήν και αστρολογίαν Αιγυπτίοις εδίδαξε…».  Οι λαοί της αρχαίας Γερμανίας τον ονόμαζαν πάλι Θορ. Ο Ζαρατούστρα τwν Περσών γνωστό είναι, πως κινήθηκε μέσα στον ελληνικό μονοθεϊσμό για να μεταφέρει τη γνώση του σαν: «Αχούρα Μάσντα».
Με την πάροδο των ελληνιστικών και κατόπιν Ρωμαϊκών χρόνων στην Αίγυπτο, ο Ερμητισμός γίνεται ξεχωριστή θεοσοφική φιλοσοφία που περιλαμβάνει πολλές έννοιες εσωτερικού (αποκρυφισμού) χαρακτήρα. Ο κασσίτερος και αργότερα ο υδράργυρος, στοιχεία μετουσίωσης για τους αλχημιστές, του ήταν αφιερωμένα. Πλήθος εξορκισμών, σκοτεινών αφορισμών, αξιωμάτων και οδηγιών προς ενέργεια μαγείας κ.λ. περιλαμβάνονται στα πρώτα έργα εκείνα, όπου υπολείμματα τούτων έχουν απομείνει σε όλες τις λαϊκές πίστεις  και προκαταλήψεις των διαφόρων λαών της μεσογείου.  Ήταν τα πρώτα ερμητικά φερώνυμα του Τρισμέγιστου Ερμού αλχημιστικά βιβλία. Μετά όμως, του Τετάρτου αιώνα μ.Χ. εμφανίζεται το σύγγραμμα <<Ο ΠΟΙΜΑΝΤΩΡ>> , κάποιος Πατρίκιος (Ρωμαϊκός τίτλος), το διαίρεσε σε είκοσι βιβλία που μέσα του πλέων αναπτύσσονται με την διαλογική μορφή οι αξίες περί θεού, ψυχής τάξεως κόσμου κ.λ. οι γνωστές φιλοσοφικές ερμητικές αντιλήψεις. Η “νεότερη” ετούτη ερμητική φιλοσοφία επιζητεί να αποδείξει το ενιαίο του σύμπαντος μέσω της ανάλυσης μεταχειρίζονται την άμεση σπουδή της φύσης. Περιελάμβανε δε την αναζήτηση της Φιλοσοφικής λίθου, ως πρώτης παρθένου ύλης. Οι εκείνοι ερμητιστές κατείχαν τα παροιμιώδη παραγγέλματα «βίβλος των μυστηρίων», «μη είναι κακόν», «αιτία ελομένου, θεός αναίτιος», «γνώσις θεού», «Άγγελοι, δαίμονες» «αγνωσία».

Κι αν κανείς νομίσει πως όλη ετούτη η γνώση μέσω των μυστηρίων που παρέδωσε ο Ερμής στην ανθρωπότητα, έχει πάψει να υπάρχει, δεν θα αναγνωρίζει τα “ζωντανά” του σημεία, σύμβολα στις περισσότερες μονοθεϊστικές θρησκείες, μα όμως, ακόμα, και σε μυστικά τάγματα, υπάρχει η “ζωντανή” του παρουσία. Στο εγκυκλοπαιδικό λεξικόν του Ελευθερουδάκη, τόμος πέμπτος Ε-ΕΤ, σελίδα 851, γράφει στο Αποκρυφισμός- Ερμής: «Ο πνευματικός αρχηγός ο κατά την τεκτονικήν φιλοσοφίαν άγων τον νεόφωτον εις την επιθυμίαν των ηθικών αγαθών και εις την ικανότητα προς ηθικήν ανύψωσιν. Είναι η ανωτέρα εκείνη δύναμις, ήτις διδάσκει τον άνθρωπο τίνι τρόπω να μεγεθύνη τας πνευματικάς του ιδιότητας εις τα βαθύτερα μυστήρια της φύσεως. Ωσαύτως είναι ο διασαλπίζων ότι οι πειρασμοί της σαρκός καθιστούσι τον άνθρωπο έρμαιον των στοιχείων και παραδίδουσιν αυτόν εις διαρκή αμάθειαν, ήτις είναι ο θάνατος του πνεύματος, ο διακηρύττων ότι το μεν σώμα του ανθρώπου παραδίδεται εις το κράτος της ύλης, το δε πνεύμα του απεκδύεται του φλοιού αυτού και υψούται…»
ΤΕΤΑΡΤΗ ΔΙΔΑΧΗ (Στοβαίος, 1, 49, 5.)
Εδαφ.1.) Η ψυχή είναι αθάνατη και αεικίνητη. Δεν είναι γέννημα της ύλης, είναι ασώματη.
Εδαφ.2.) Η ψυχή δεν προέρχεται απ’ την ύλη.
Εδαφ.3.) Δύο είναι οι κινήσεις που παρακολουθούν κάθε πράγμα. Η μία κίνηση είναι της ψυχής, η δε άλλη είναι του σώματος που το αυξάνει, το ελαττώνει και το αποσυνθέτει. Αυτή είναι η κίνηση των φθειρωμένων σωμάτων.
Εδαφ.4.) Η ψυχή είναι αεικίνητη. Κινείται αιωνίως και ενεργεί και την κίνηση άλλων σωμάτων. Κάθε ψυχή είναι αθάνατη και αεικίνητη, την ενέργεια δε της κίνησης την έχει στο είναι της.
Εδαφ.5.) Οι ιδέες των ψυχών είναι θείες, ανθρώπινες κι άλογες. Η Θεία ιδέα είναι ενέργεια, κινείται στον εαυτό της και κινεί.
Εδαφ.6.) Όταν η ψυχή απαλλαγεί και χωριστεί απ’ τα άλογα μέρη της, σαν θείο αεικίνητο σώμα κινείται και περιφέρεται παντού.
Βιβλιογραφία:
Α. S. Raleigh, <ΟΙ ΣΜΑΡΑΓΔΙΝΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ ΤΟΥ ΘΩΘ>  Εκδόσεις, ΙΑΜΒΛΙΧΟΣ.
Παντελή Κ. Ιωάννου, <ΕΡΜΗΣ Ο ΤΡΙΣΜΕΓΙΣΤΟΣ> Θεσσαλονίκη 1990.
Όμηρος,  <Ιλλιάδα>, <Οδύσσεια>.
Ιωάννης Στοβαίος, <ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ>.
P. Decharme, <ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ>.
Rinck, .
Ηρόδοτος, <ΘΕΟΓΟΝΙΑ>.
Cox, .

Μελέτη: Άννα Π. Ε.Πηγή